# Źródła kosztów

# Wstęp

Aby wprowadzić przewidywane/planowane koszty przejdź do kreatora kosztów. Możesz to zrobić na dwa sposoby:

  1. Na ekranie głównym Panelu projektu kliknij w przycisk Źródła kosztów

Przycisk źródła kosztow

  1. W Zawartości Planu w menu bocznym odnajdź i kliknij lewym przyciskiem myszy w wyrażenie Dane finansowe. Po rozwinięciu się listy tematów, kliknij w Źródła kosztów.

menu kosztow

W rezultacie znajdziesz się w kreatorze kosztów, w którym masz możliwość wprowadzenia kosztu według sześciu propozycji: kosztu jednorazowego, cyklicznego, kosztu ilościowego, kosztu z dotacją, siatki kosztów i kosztu powiązanego z przychodem.

kreatory kosztow

# Koszty jednorazowe

Jeśli spodziewasz się pojedynczego kosztu, wprowadź go przy pomocy kreatora Koszt jednorazowy.

koszt jednorazowy

  1. Po kliknięciu przycisku kreatora Koszt jednorazowy pojawia się okno z białym tłem, gdzie należy wprowadzić podstawowe informacje: wpisać nazwę kosztu (min. 3 znaki), wybrać jego kategorię (zużycie materiałów, zużycie energii, usługi obce, szkolenia, podróże służbowe, podatki i opłaty, inne koszty), a także określić sposób zapłaty (procent zapłaty gotówkowej) i termin jej uiszczenia.

koszt jednorazowy krok 1

  • Jeśli zapłaty masz dokonać w gotówce, przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego do końca w prawo, do 100%. W tym momencie znika wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności, gdyż przyjmuje się, że termin wypłaty gotówki jest tożsamy z terminem zakupu.

  • Jeśli zapłata ma zostać uiszczona przelewem bankowym, kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego pozostaw na pozycji 0%, natomiast wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności ustaw na takiej ilości dni (od 0 do 60) , w jakiej powinieneś dokonać zapłaty za koszt.

  • Możesz również określić, że spodziewasz się zapłacić częściowo w gotówce, a częściowo przelewem, na przykład: 20% w gotówce, 80% przelewem. Przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego w prawo o około 1/5 długości, aż w niebieskim dymku nad kółeczkiem wskaźnika wyświetli się pożądana liczba: 20%. Dla pozostałych 80 % wartości kosztu nadal możesz określić ilość dni, w której powinieneś je opłacić.

Następnie kliknij niebieski przycisk Dalej, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  1. Zostajesz przeniesiony do drugiej zakładki kreatora, w której należy określić wartość netto kosztu, stawkę VAT (w procentach) oraz datę zakupu z dokładnością do miesiąca wybranego roku.

koszt jednorazowy krok 2

Kliknij zielony przycisk Zapisz, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

Wprowadzony koszt jest teraz widoczny na liście Źródeł kosztów.

Pod jego nazwą widzisz podsumowanie: że jest to koszt jednorazowy, jaką ma kategorię, jaka jest wartość netto i jaka stawka VAT, czy jest to zakup gotówkowy; a jeśli częściowo lub w całości przelewem, to jaki jest spodziewany termin zapłaty zobowiązania.

Pod podsumowaniem wyświetlana jest informacja, jaki czas temu pozycja została dodana i edytowana.

# Koszty cykliczne

Jeśli przewidujesz koszty powtarzające się w czasie o stałą jednostkę czasu, np.: co miesiąc, co pół roku, skorzystaj z kreatora Koszt cykliczny.

koszt cykliczny

Kreator pozwala na ustawienie zakupu kosztu co miesiąc, co dwa miesiące, co kwartał, co pół roku i corocznie.

Dodatkowo możesz tu określić stały, procentowy przyrost wartości kosztu w wymienionych jednostkach czasu.

  1. Po kliknięciu przycisku kreatora Koszt cykliczny pojawia się okno z białym tłem, gdzie należy wprowadzić podstawowe informacje: wpisać nazwę kosztu (min. 3 znaki), wybrać jego kategorię (zużycie materiałów, zużycie energii, usługi obce, szkolenia, podróże służbowe, podatki i opłaty, inne koszty), a także określić sposób zapłaty (procent zapłaty gotówkowej) i termin jej uiszczenia.

koszt cykliczny krok 1

Jeśli zapłaty masz dokonać w gotówce, przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego do końca w prawo, do 100%.

W tym momencie znika wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności, gdyż przyjmuje się, że termin wypłaty gotówki jest tożsamy z terminem zakupu.

Jeśli zapłata ma zostać uiszczona przelewem bankowym, kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego pozostaw na pozycji 0%, natomiast wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności ustaw na takiej ilości dni (od 0 do 60) , w jakiej powinieneś dokonać zapłaty za koszt.

Możesz również określić, że spodziewasz się zapłacić częściowo w gotówce, a częściowo przelewem, na przykład: 20% w gotówce, 80% przelewem.

Przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego w prawo o około 1/5 długości, aż w niebieskim dymku nad kółeczkiem wskaźnika wyświetli się pożądana liczba: 20%.

Dla pozostałych 80 % wartości kosztu nadal możesz określić ilość dni, w której powinieneś je opłacić.

Następnie kliknij niebieski przycisk Dalej, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  1. Zostajesz przeniesiony do drugiej zakładki kreatora, w której należy określić wartość netto kosztu, stawkę VAT (w procentach) oraz jednostkę czasu co jaką koszt będzie się powtarzał (miesiąc, 2 miesiące, kwartał, pół roku, rok).

koszt cykliczny krok 2

Kliknij niebieski przycisk Dalej, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  1. Zostajesz przeniesiony do trzeciej zakładki kreatora, w której określasz zmianę wartości kosztu w czasie.

koszt cykliczny krok 3

Jeśli nie przewidujesz zmiany wartości, pozostaw suwak w pozycji włączonej (po prawej stronie). Wyświetla się wówczas informacja Stała kwota kosztu przez cały okres.

Jeśli przewidujesz zmianę wartości przesuń suwak w lewo do pozycji wyłączonej. Poniżej suwaka pojawia się pole wyboru, w którym możesz określić jak często wartość kosztu będzie się zmieniać (co miesiąc, 2 miesiące, kwartał, pół roku, rok). Obok możesz określić o ile procent wartość kosztu będzie się zmieniać w ustawionej jednostce czasu.

Kliknij niebieski przycisk Dalej , znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  1. Zostajesz przeniesiony do czwartej zakładki kreatora, w której określasz datę rozpoczęcia kosztu oraz jego zakończenia z dokładnością do miesiąca w wybranym roku.

koszt cykliczny krok 4

W tym celu, w pozycji zatytułowanej: Data rozpoczęcia kosztów:

  • pozostaw zaznaczone kółeczko przy określeniu jak plan – jeśli wprowadzany koszt cykliczny będzie ponoszony od początku biznesplanu,

  • albo kliknięciem lewego przycisku myszy zaznacz kółeczko przy określeniu inna data – jeśli koszt cykliczny zacznie obowiązywać w innym terminie.

Po kliknięciu, pojawią się pola, w których możesz wybrać rok i miesiąc rozpoczęcia wprowadzanego kosztu.

Pozycja Data zakończenia kosztów wymaga analogicznej obsługi, co pozycja: Data rozpoczęcia kosztów.

Kliknij zielony przycisk Zapisz, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

Wprowadzony koszt cykliczny jest teraz widoczny na liście Źródeł kosztów.

Pod jego nazwą widzisz informacje podsumowujące: że jest to koszt cykliczny, do jakiej kategorii się zalicza, jaka jest stawka VAT, czy jest to zakup gotówkowy; a jeśli częściowo lub w całości przelewem, to jaki jest spodziewany termin zapłaty zobowiązania.

Podana jest informacja, co ile wprowadzony koszt jest powtarzalny oraz czy ma zmienną wartość netto – jeśli tak, podana jest procentowa wartość oraz częstotliwość zmiany.

Pod podsumowaniem wyświetlana jest informacja, jaki czas temu pozycja została dodana i edytowana.

element koszt cykliczny

# Koszt ilościowy

Jeśli planujesz koszt uzależniony od jego ilości poniesionej w danym okresie i jego ceny jednostkowej obowiązującej w tym samym czasie, możesz skorzystać z kreatora Kosztu ilościowego.

koszt ilościowy

Kreator pozwala na przypisanie stałej miesięcznej ilości kosztu lub różnej ilości kosztu każdemu z okresów rozliczeniowych określonych w szczegółowych ustawieniach biznesplanu.

Dodatkowo kreator pozwala także na wprowadzenie stałej lub zmieniającej się ceny tego kosztu w horyzoncie biznesplanu.

Przykład 1

Koszt będzie miał zmienną ilość i cenę w każdym okresie zdefiniowanym w szczegółowości biznesplanu. Horyzont planu ustawiłeś na 3 lata (domyślna wartość), a szczegółowość biznesplanu ustawiłeś następująco: 1 rok miesięcznie, kolejna lata: rocznie.

W pierwszym biznesplanu kreator umożliwi Ci przypisanie każdemu miesiącowi innej ilości kosztu jaką planujesz ponieść oraz innej ceny jednostkowej za ten koszt. W drugim i trzecim roku biznesplanu każdemu okresowi rocznemu będziesz mógł przypisać przewidywaną roczną ilość ponoszonego kosztu oraz inną jego cenę jednostkową obowiązującą w danym roku.

Przykład 2

Jeśli ustawiłeś horyzont planu na 12 lat i w każdym z tych lat ustawiłeś szczegółowość miesięczną, będziesz mógł wpisać 144 różne przewidywane ilości ponoszonego kosztu oraz 144 różne ceny jednostkowe tego kosztu – na każdy miesiąc, z kolejnych 12 lat, inną.

  1. Po kliknięciu przycisku kreatora Koszt ilościowy pojawia się okno z białym tłem, gdzie należy wprowadzić podstawowe informacje: wpisać nazwę kosztu (min. 3 znaki), wprowadzić stawkę VAT, wybrać jego kategorię (zużycie materiałów, zużycie energii, usługi obce, szkolenia, podróże służbowe, podatki i opłaty, inne koszty), a także określić sposób zapłaty (procent zapłaty gotówkowej) i termin jej uiszczenia.

koszt ilościowy krok 1

Jeśli zapłaty masz dokonać w gotówce, przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego do końca w prawo, do 100%.

W tym momencie znika wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności, gdyż przyjmuje się, że termin wypłaty gotówki jest tożsamy z terminem zakupu.

Jeśli zapłata ma zostać uiszczona przelewem bankowym, kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego pozostaw na pozycji 0%, natomiast wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności ustaw na takiej ilości dni (od 0 do 60), w jakiej powinieneś dokonać zapłaty za koszt.

Możesz również określić, że spodziewasz się zapłacić częściowo w gotówce, a częściowo przelewem, na przykład: 20% w gotówce, 80% przelewem. Przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego w prawo o około 1/5 długości, aż w niebieskim dymku nad kółeczkiem wskaźnika wyświetli się pożądana liczba: 20%. Dla pozostałych 80 % wartości kosztu nadal możesz określić ilość dni, w której powinieneś je opłacić.

Następnie kliknij niebieski przycisk Dalej , znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  1. Zostajesz przeniesiony do drugiej zakładki kreatora pozwalającej wprowadzić planowane ilości ponoszonego kosztu.

koszt ilościowy krok 2

Siatka danych

Do siatki danych możesz wpisać wartości ilość jednostek zużywanych przez Twoja firmę uwzględniając sezonowość w poszczególnych miesiącach. Po wpisaniu w pola rocznych wartości - dane będą proporcjonalnie przeliczone dla każdego miesiąca (1/12 wartości rocznej).

Jeśli nie przewidujesz zmiany ilości pozostaw suwak w pozycji włączonej (po prawej stronie): Stała ilość przez cały okres.

koszt ilościowy krok 2b

W polu obok wpisz stałą miesięczną ilość kosztu.

Poniżej możesz określić początek i koniec obowiązywania ustalonej ilości (jak w planie lub inne). W tym celu, w pozycji zatytułowanej: Data rozpoczęcia kosztów:

  • pozostaw zaznaczone kółeczko przy określeniu jak plan – jeśli ustalona ilość kosztu ma obowiązywać od początku biznesplanu,
  • albo kliknięciem lewego przycisku myszy zaznacz kółeczko przy określeniu inna data – jeśli obowiązywanie ustalonej ilości kosztu ma rozpocząć się w innym terminie.

Po kliknięciu, pojawią się pola, w których możesz wybrać rok i miesiąc rozpoczęcia wprowadzanego kosztu.

Pozycja Data zakończenia kosztów wymaga analogicznej obsługi, co pozycja: Data rozpoczęcia kosztów.

Jeśli przewidujesz zmiany ilości ponoszonego kosztu, wyłącz suwak przesuwając go w lewo (przeciągając go przytrzymywanym lewym przyciskiem myszy). Po wyłączeniu suwaka poprzednie pola do uzupełnienia znikną.

Natomiast, poniżej suwaka, pojawią się okna odpowiadające okresom ustawionym w szczegółowości biznesplanu, w których możesz wpisać planowane ilości dla każdego okresu.

Gdy nadasz ilości wszystkim interesującym Cię okresom, kliknij niebieski przycisk Dalej, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  1. Zostajesz przeniesiony do trzeciej zakładki kreatora pozwalającej wprowadzić przewidywane ceny kosztu jednostkowego.

koszt ilościowy krok 3

Jeśli przewidujesz stałą cenę pozostaw suwak w pozycji włączonej (po prawej stronie): Stała cena przez cały okres. W polu obok wpisz cenę jednostkową kosztu.

Jeśli przewidujesz, że cena kosztu będzie się zmieniać przesuń suwak (przeciągając go przytrzymywanym lewym przyciskiem myszy) w lewo do pozycji wyłączonej. Wówczas zniknie pole stałej ceny jednostkowej, a poniżej suwaka pojawią się okna odpowiadające okresom ustawionym w szczegółowości biznesplanu, w których możesz wpisać planowaną cenę jednostkową kosztu dla każdego okresu.

Gdy nadasz ceny jednostkowe wszystkim interesującym Cię okresom, kliknij zielony przycisk Zapisz, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

Wprowadzony koszt ilościowy jest teraz widoczny na liście Źródeł kosztów. Pod jego nazwą widzisz informację, że jest to koszt generowany przez plan kosztu ilościowego. W podsumowaniu możesz wyczytać do jakiej kategorii się zalicza, jaka jest stawka VAT, czy jest to zakup gotówkowy; a jeśli częściowo lub w całości przelewem, to jaki jest spodziewany termin zapłaty zobowiązania. Podana jest też informacja czy ilość kosztu jest zmienna czy stała, jeśli stała – podana jest jej wartość.

element koszt ilościowy

Podobnie jest z informacją o cenie jednostkowej kosztu: czy zmienna czy stała, jeśli stała – podana jest jej wartość. Pod podsumowaniem wyświetlana jest informacja, jaki czas temu pozycja została dodana i edytowana.

# Koszty z dotacją

Jeśli spodziewasz się pojedynczego kosztu, którego zakup zostanie pokryta przez dotację, wprowadź go przy pomocy kreatora Koszt z dotacją.

koszt z dotacja

  1. Po kliknięciu przycisku kreatora Koszt z dotacją pojawia się okno z białym tłem, gdzie należy wprowadzić podstawowe informacje: wpisać nazwę kosztu (min. 3 znaki), wybrać jego kategorię (zużycie materiałów, zużycie energii, usługi obce, szkolenia, podróże służbowe, podatki i opłaty, inne koszty), a także określić sposób zapłaty (procent zapłaty gotówkowej) i termin jej uiszczenia.

Jeśli zapłaty masz dokonać w gotówce, przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego do końca w prawo, do 100%. W tym momencie znika wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności, gdyż przyjmuje się, że termin wypłaty gotówki jest tożsamy z terminem zakupu.

Jeśli zapłata ma zostać uiszczona przelewem bankowym, kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego pozostaw na pozycji 0%, natomiast wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności ustaw na takiej ilości dni (od 0 do 60) , w jakiej powinieneś dokonać zapłaty za koszt.

Możesz również określić, że spodziewasz się zapłacić częściowo w gotówce, a częściowo przelewem, na przykład: 20% w gotówce, 80% przelewem. Przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego w prawo o około 1/5 długości, aż w niebieskim dymku nad kółeczkiem wskaźnika wyświetli się pożądana liczba: 20%. Dla pozostałych 80 % wartości kosztu nadal możesz określić ilość dni, w której powinieneś je opłacić.

  1. Następnie kliknij niebieski przycisk Dalej, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  2. Zostajesz przeniesiony do drugiej zakładki kreatora, w której należy określić wartość netto kosztu, stawkę VAT (w procentach) oraz datę zakupu z dokładnością do miesiąca wybranego roku.

  3. Kliknij niebieski przycisk Dalej, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  4. Zostajesz przeniesiony do trzeciej zakładki kreatora, w której możesz określić wysokość dotacji w procentach. W tym miejscu należy też podać datę jej rozliczenia:

  • jeśli jest ona tożsama z datą poniesienia kosztu - pozostaw zaznaczone kółeczko przy określeniu jak koszt,
  • jeśli różni się ona od daty poniesienia kosztu - kliknięciem lewego przycisku myszy zaznacz kółeczko przy określeniu inna data.

Po kliknięciu, pojawią się pola, w których możesz wybrać rok i miesiąc rozliczenia dotacji.

  1. Kliknij zielony przycisk Zapisz, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

Wprowadzony koszt jest teraz widoczny na liście Źródeł kosztów. Pod jego nazwą widzisz podsumowanie: że jest to koszt z dotacją, do jakiej kategorii się zalicza, jaka jest stawka VAT, czy jest to zakup gotówkowy; a jeśli częściowo lub w całości przelewem, to jaki jest spodziewany termin zapłaty zobowiązania. Pod podsumowaniem wyświetlana jest informacja, jaki czas temu pozycja została dodana i edytowana.

# Siatka kosztu

Jeśli przewidujesz koszt z danej kategorii różnorodnie zmieniający się w czasie, możesz skorzystać z kreatora Siatki kosztu.

![siatka kosztów]/assets/docs/koszty/siatka-kosztu.png)

Kreator pozwala na wprowadzenie innej wartości każdemu z okresów rozliczeniowych określonych w ustawieniach biznesplanu jako szczegółowość biznesplanu.

Dla przykładu: jeśli ustawiłeś horyzont planu na 5 lat, a szczegółowość biznesplanu ustawiłeś tak: 2 pierwsze lata miesięcznie, następne 3 lata rocznie.

To w dwóch pierwszych latach biznesplanu, kreator umożliwi Ci przypisanie każdemu miesiącowi innej wartości kosztu.

Natomiast po 2 pierwszych latach, będziesz mógł kolejnym przypisać przewidywaną roczną wartość kosztu.

Inny przykład: jeśli ustawiłeś horyzont planu na 12 lat i w każdym z tych lat ustawiłeś szczegółowość miesięczną, będziesz mógł wpisać 144 różne wartości kosztu – na każdy miesiąc z kolejnych 12 lat inną.

Co więcej, kreator pozwoli Ci przypisać wartości kosztu kolejnym okresom poprzez przeciąganie punktów na wykresie.

Śmiało więc, zarządzaj wykresem, a program zidentyfikuje odpowiednią wartość.

  1. Po kliknięciu przycisku kreatora Siatka kosztu pojawia się okno z białym tłem, gdzie należy wprowadzić podstawowe informacje: wpisać nazwę kosztu (min. 3 znaki), wprowadzić stawkę VAT, wybrać kategorię kosztu (zużycie materiałów, zużycie energii, usługi obce, szkolenia, podróże służbowe, podatki i opłaty, inne koszty), a także określić sposób zapłaty (procent zapłaty gotówkowej) i termin jej uiszczenia.

Jeśli zapłaty masz dokonać w gotówce, przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego do końca w prawo, do 100%. W tym momencie znika wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności, gdyż przyjmuje się, że termin wypłaty gotówki jest tożsamy z terminem zakupu.

Jeśli zapłata ma zostać uiszczona przelewem bankowym, kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego pozostaw na pozycji 0%, natomiast wskaźnik czasu zapłaty wierzytelności ustaw na takiej ilości dni (od 0 do 60) , w jakiej powinieneś dokonać zapłaty za koszt.

Możesz również określić, że spodziewasz się zapłacić częściowo w gotówce, a częściowo przelewem, na przykład: 20% w gotówce, 80% przelewem. Przesuń kółeczko wskaźnika procentu zakupu gotówkowego w prawo o około 1/5 długości, aż w niebieskim dymku nad kółeczkiem wskaźnika wyświetli się pożądana liczba: 20%. Dla pozostałych 80 % wartości kosztu nadal możesz określić ilość dni, w której powinieneś je opłacić.

  1. Następnie kliknij niebieski przycisk Dalej, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

  2. Zostajesz przeniesiony do drugiej zakładki kreatora pozwalającej wprowadzić spodziewane koszty na dwa sposoby:

  • wpisując wartości kosztu w okienka opatrzone odpowiednimi oznaczeniami uzależnionymi od ustawień szczegółowości biznesplanu (miesięczna, kwartalna, półroczna, roczna).

Dla miesięcy będą to poszczególne nazwy miesiąca (styczeń, luty, marzec, itd.), dla kwartałów – nazwy: od kwartał 1 do kwartał 4, dla półroczy - nazwy: półrocze 1 i półrocze 2, dla lat będą to odpowiednie oznaczenia roku: np.: Rok 2023.

  • przesuwając punkty na wykresie metodą "chwyć i przesuń".

W tym celu przewiń stronę w dół do wykresu. Na poziomej osi czasu zaznaczone są punkty, odpowiadające okresom rozliczeniowym (określonym w szczegółowości biznesplanu): miesiące, kwartały, półrocza, lata.

Najedź kursorem myszki na wybrany punkt. Gdy w niego wcelujesz i wyświetli się małe okienko informujące o tym punkcie, możesz, przytrzymując lewy klawisz myszy, przeciągnąć go w górę lub w dół.

Po puszczeniu klawisza myszy, wartość, jaką osiągnie przeciągany punkt, zapisywana jest automatycznie w okienku odpowiadającym za ustawiany na wykresie okres.

  1. Gdy nadasz wartości wszystkim interesującym Cię okresom, kliknij zielony przycisk Zapisz, znajdujący się w prawym dolnym rogu okna kreatora.

Wprowadzony koszt jest teraz widoczny na liście Źródeł kosztów. Pod jego nazwą widzisz informację, że jest to koszt generowany przez siatkę kosztu.

W podsumowaniu możesz wyczytać jaką ma kategorię, jaka jest stawka VAT, czy jest to zakup gotówkowy; a jeśli częściowo lub w całości przelewem, to jaki jest spodziewany termin zapłaty zobowiązania.

Pod podsumowaniem wyświetlana jest informacja, jaki czas temu pozycja została dodana i edytowana.